ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ : ผู้เขียน "ตำรากับเข้าให้แก่กุลสัตรีนารีเพศเปนสามัญทั่วไป"

---

ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ จากหนังสือที่ท่านนิพนธ์ไว้ "ตำราแม่ครัวหัวป่าก์" Than Phuying (Lady) Plian Bhasakarawong (1847-1912)

---

สยาม เฮริเทจ คอนซัลแทนส์ ขอนำท่านย้อนเวลากลับไปรู้จักกับสตรีผู้ที่มีคุณูปการอย่างยิ่งต่อการครัวไทย ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ (พ.ศ. ๒๓๙๐ - พ.ศ. ๒๔๕๔) ท่านผู้หญิงเปลี่ยนฯ เป็นสตรีไทยท่านแรกที่เริ่มเขียนวิธีการปรุงอาหารขึ้นมา "สำหรับแก่กุลสัตรีนารีเพศเปนสามัญทั่วไป" ตีพิมพ์ลงในนิตยสาร "ประติทินบัตรแลจดหมายเหตุ" เมื่อ ร.ศ. ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

ต่อมามีการนำสูตรอาหารเหล่านั้นมาจัดพิมพ์รวมเล่มเป็นตำรา "แม่ครัวหัวป่าก์" ซึ่งมีถ้อยความปรากฏอยู่ในคำนำว่า

"เปนตำรากับเข้าของกินอย่างไทยแลเทศ ของท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ บุตรีของท่านเป็นผู้เรียงเรื่อง และสวามีเปนผู้ช่วยตรวจ

เปียร์ เดอลากอล - เพชร์ เปนเอดิเตอร์

ปกาศก โรงพิมพ์สิริเจริญสะพานหัน ร.ศ. ๑๒๗" ....

เดิมที มีผู้เข้าใจกันว่า "แม่ครัวหัวป่าก์" เป็นตำรากับข้าวเล่มแรกของสยาม แต่ถ้าหากเรียงตามปีที่มีการการพิมพ์รวมเล่ม พบว่าตำราอาหารเล่มแรกของสยาม คือ "ปะทานุกรมการทำของคาวแลของหวานอย่างฝรั่งแลสยาม" ซึ่งเป็นตำรากับข้าวฉบับโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย พิมพ์เมื่อ พ.ศ.๒๔๔๑ ..

ท่านผู้หญิงเปลี่ยนฯ เป็นธิดาของคนโตของนายสุดจินดา (พลอย ชูโต)กับคุณนิ่ม สวัสดิ -ชูโต เป็นราชินีกูลบางช้าง เกิดเมื่อ ๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๓๙๐ มีพี่น้องอีก ๗ คน ท่านสมรสกับเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) มีบุตรธิดา ๖ คน ..

ท่านมีความชำนาญในการประกอบอาหารและงานฝีมือ งานประดิษฐ์แทบทุกชนิด เช่น เป็นผู้ริเริ่มทำ"ลูกชุบ" ทั้งยังรับราชการเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนแพทย์ผดุงครรภ์และหญิงพยาบาล โรงศิริราชพยาบาล เป็นต้น ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ฯ​ ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ ๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ สิริอายุได้ ๖๕ ปี ..

Siam Heritages Consultants proudly present the Lady who was important to Thai cooking history Than Phuying (Lady) Plian Bhasakarawong (1847-1912). Than Phuying Plian was a sophisticated person in Siam traditional and modern culinary with good initiative and was the first who measured the ingredients for cooking and the first Thai Lady who wrote about cooking published on the Magazine in 1889.

Than Phuying Plian’s recipe was later compiled and edited by Piere De LaCole then published as “Tamra Maekrua Huapha” or the Gourmet chef cookbook in 1908.

It was believed the first Thai published cookbook but from the year of publication the first published cookbook is the Kullasatri Wanglang’s cookbook in 1898. ....